تسمه تایم
تسمه تایم یا تسمه تایمینگ، قطعهای از موتور است است که به تنظیم زمانبندی عملکرد موتور کمک میکند. زیرا موتور خودرو برای انجام وظایف خود نیاز به زمانبندی دارد. چنانچه این زمانبندی به درستی در عملکرد بخشهای مختلف موتور اعمال نشود، خودرو به حرکت در نمیآید و سیکل احتراق در سیلندرها به درستی انجام نمیشود. در واقع چرخهی چهار مرحلهای موتورهای بنزینی زمانی به درستی رخ میدهد و منجر به چرخش میل لنگ میشود که این مراحل در زمان درست و مخشص انجام شوند.
تسمه تایم خودرو چیست؟
تسمه تایم(Timing Belt) بخشی از پیشرانه احتراق داخلی است که چرخش میل لنگ و میل بادامک را همزمان میسازد تا سوپاپهای پیشرانه در زمان مناسب هنگام سیکلهای ورودی و خروجی هر سیلندر باز و بسته شود.
در پیشرانههای تداخلی، این تسمه به منظور جلوگیری از برخورد پیستون به سوسپاپها کاربرد دارد و وجود آن حیاتی است. تسمه تایمینگ، از نوع دندانهدار است که در سطح داخلی آن دندانه وجود دارد. این تسمه به دلیل سادگی استفاده، هزینه کمتر، بی نیازی به روغنکاری و بازدهی مناسب کاربرد دارد.
نحوه عملکرد تسمه تایم
موتورهای احتراق داخلی دارای چرخهی چهار مرحلهای شامل مراحل زیر هستند:
- مرحله مکش: در این مرحله پیستون در داخل سیلندر به پایین میرود، سوپاپ هوا باز میشود و مکش ایجاد شده توسط حرکت رو به پایین سیلندر موجب مکش مخلوط سوخت و هوا به درون سیلندر میگردد.
- مرحله تراکم: پیستون درون سیلندر بالا رفته، سوپاپ هوا بسته شده و مخلوط سوخت و هوا فشرده میشود.
- مرحله توان: در این مرحله شمع جرقه میزند و منجر به انفجار سوخت و هوا میگردد. به این ترتیب پیستون پایین رفته و همزمان سوپاپ دود باز میشود.
- مرحله تخلیه: پیستون به سمت بالا میآید و دود از محل سوپاپ دود به بیرون رانده میشود.
در این چهار مرحله، زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ هوا و دود توسط تسمه تایم انجام میشود. به عبارتی تسمه تایمینگ حرکت میل لنگ را به میل سوپاپ (میل بادامک) منتقل میکند و میل سوپاپ نیز سوپاپها را بالا و پایین میکند. در واقع عملکرد تسمه تایم به این صورت است که با هماهنگ کردن سرعت چرخش میل لنگ با میل سوپاپ، زمان باز و بسته شدن سوپاپها را تنظیم میکند.
مقایسه تسمه تایمینگ و زنجیر تایم
پیش از تسمه تام در خودروها از زنجیر تایم استفاده میشد. زنجیر تایم در ظاهر از مقاومت بیشتری نسبت به تسمه تایمینگ برخوردار است. اما تسمه تایمینگ صدای کمتری در بخش موتور ماشین ایجاد میکند. زیرا زنجیر تایم به دلیل فلزی بودن سر و صدای زیادی تولید میکند.
در صورت پاره شدن تسمه تایم، موتور آسیب کمتری میبیند. البته احتمال پارگی زنجیر تایم بسیار پایین است. اما اگر اتفاق بیافتد آسیب دیدگی به قدری خواهد بود که مجبور به تعویض کل موتور خواهید شد. امروزه هم از تسمه و هم از زنجیر تایم در خودروها استفاده میشود.
تسمه تایمینگ از پلاستیک ساخته شده و پس از مدتی در اثر اصطکاک و گرمای موتور آسیب میبیند و دچار پارگی و از بین رفتن دندانهها میشود.
نشانههای خرابی تسمه تایمینگ
- لایهلایه و باز شدن هستههای فیبری تسمه
- ساییدگی و خردشدن دندانههای داخلی تسمه
- پارهشدن تسمه
- شل شدن تسمه و شلاق زدن آن
- ایجاد سر و صدای زیاد به دلیل سفت شدن تسمه تایم
- شنیدن صدای گوشخراش و مداوم از جلو پیشرانه
بهترین زمان تعویض تسمه تایم
تسمه تایمینگ زمان مشخصی برای تعویض دارد که این زمان توسط کارخانه تولید کننده تعیین میشود. زمان تعویض این تسمه براساس گذر زمان ممکن است 2 سال و براساس پیمایش خودرو مثلا 60 هزار کیلومتر مشخص میشود. میزان طول عمر این تسمه و کیفیت آن به میزان زیادی به کارخانه تولید کننده بستگی دارد.
نکتهای که باید به آن توجه کنید در هنگام خرید اتومبیل دست دوم میباشد. زیرا در این زمان شما قادر به تشخیص کیفیت این قطعه نیستید. از این رو بهتر است برای جلوگیری از بروز اتفاق ناگوار این تسمه را از فروشگاه معتبر تهیه کنید. فروشگاه اینترنتی جاینت پارتس عرضه کننده قطعات اصل و با کیفیت میباشد.