سیستم خنک کننده

سیستم خنک کننده یکی از مهم‌ترین بخش‌های موتورهای داخلی احتراقی می‌باشد. زیرا این موتورها بر اثر عمل احتراقی که در داخل سیلندرها رخ می‌دهد گرمای بسیار زیادی تولید می‌کنند و افزایش بیشتر دما منجر به از کار افتادن موتور می‌گردد. از این رو برای مقابله با گرما و جلوگیری از بالا رفتن آن، سیستم خنک‌کاری در اتومبیل‌ها تعبیه شده است. این سیستم کمک می‌کند گرمای حاصل از احتراق تراکم گازها و اصطکاک داخلی به خارج از موتور منتقل شود.

وظیفه سیستم خنک کننده خودرو

اصلی‌ترین وظیفه‌ی این سیستم جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور و دفع حرارت اضافی موتور می‌باشد. به این ترتیب با وجود سیستم خنک‌کاری، موتور در دمای نرمال خود نگه داشته می‌شود. دمای نرمال موتور در محدوده‌ی بین 85 تا 95 درجه سانتیگراد می‌باشد. گرمای دفع شده توسط سیستم خنک کننده تقریبا 1/3 (یک سوم) گرمای آزاد شده ناشی از سوختن مخلوط سوخت و هوا می‌باشد.

انواع سیستم‌ خنک‌کاری و عملکرد آن

سیستم خنک کننده اتومبیل به دو دسته تقسیم می‌شود:

۱. سیستم خنک‌ کننده با هوا

سیستم خنک‌کاری با هوا در خودروهای امروزی کاربرد ندارد. خودرویی که از این سیستم استفاده می‌کند و شاید هنوز هم در معبر شهر قابل مشاهده باشد، فولکس قورباغه‌ای (بیتل) قدیمی یا مدل‌های خیلی قدیمی پورشه است. در این سیستم از یک فن قوی برای به جریان انداختن هوا در داخل بخش موتوری خودرو استفاده می‌شود.

این سیستم نسبت به سیستم خنک‌کاری با مایع ارزان‌تر بوده و نگهداری آن ساده‌تر است. اما آلودگی صوتی و زیست محیطی بیشتری دارد، از این رو کاربرد کمتری دارد.

۲. سیستم خنک‌کاری با مایع

در این سیستم از یک مایع خنک کننده مثل آب برای کاهش دمای موتور استفاده می‌کنند. در این سیستم، آب یا هر مایع خنک کننده دیگر توسط یک پمپ از رادیاتور به سمت موتور خودرو هدایت می‌شود. به این ترتیب مایع خنک کننده گرمای موتور را جذب و بعد از داغ شدن مجددا به رادیاتور باز می‌گرداند تا خنک شود. این چرخه در هنگام روشن بودن خودرو ادامه دارد.

اجزای سیستم خنک‌ کننده خودرو

سیستم خنک‌کاری با مایع از قطعات مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

• رادیاتور
• درب رادیاتور
• منبع انبساط و شیلنگ سرریز
• واتر پمپ یا پمپ آب
• ترموستات
• پروانه خنک‌کننده یا فن برقی
• تسمه دینام یا تسمه پروانه
• آب یا مایع رادیاتور
• سنسور دمای مایع خنک‌ کننده یا فشنگی آب
• بخاری اتومبیل
• پولکی‌های سرسیلندر

ویژگی‌های سیستم خنک کاری

•  گرمای آب را تا درجه حرارت 80 سانتیگراد کاهش می‌دهد.
• جریان هوای بیرون را کشیده و آب رادیاتور را خنک می‌کند.

مشکلات سیستم خنک کننده

زمانی که دمای آب یا مایع موجود در این سیستم افزایش می‌یابد باید به بروز مشکل در یکی از اجزای این سیستم شک کنید:

کاهش مایع خنک کننده

در این حالت باید مخزن مخصوص مایع خنک کننده که در کنار رادیاتور قرار داد بررسی شود. توجه داشته باشید هیچگاه در زمانگرم بودن موتور درب رادیاتور را باز نکنید. زیرا ممکن است سوراخ شدن رادیاتور یا شیلنگ‌ها ویا خرابی درب رادیاتور رخ دهد.

خرابی فن‌ها

فن خنک کننده در اثر عوامل مختلف از جمله قطعی در سیم یا بروز مشکل در سیم پیچ‌ها ممکن است روشن نشود و یا به اندازه کافی دور نگیرد.

بروز مشکل در ترموستات

ترموستات ممکن است بعد از مدت طولانی کار کردن ضعیف شود و قادر به باز و بسته کردن مسیر آب نباشد. در این حالت با بسته شدن و باز نشدن به موقع مانع گردش آب و فرایند خنک‌سازی می‌شود.

از کار افتادن سنسور دمای آب (فشنگی آب)

خرابی یا قطعی در سنسور دمای آب می‌تواند موجب عدم ارسال فرمان صحیح به فن‌ها گردد که نتیچه‌ی آن افزایش غیر طبیعی دمایع مایع کننک کننده می‌باشد.

عملکرد ضعیف واتر پمپ

واتر پمپ نیز مانند هر قطعه دیگر بعد از گذشت مدتی عملکرد اولیه خود را از دست می‌دهد که علاوه بر شل بودن یا خرابی تسمه می‌تواند موجب عدم چرخش کافی پروانه واتر پمپ گردد. که این امر در گردش صحیح آب در سیستم خنک کننده خودرو مشکلاتی ایجاد می‌کند.

خرابی موتور خودرو

خرابی واشر سرسیلندر خودرو یا تاب برداشتن سرسیلندر می‌تواند موجب ورود آب به درون سیلندرها گردد. آب وارد شده در پروسه احتراق تبخیر و توسط اگزوز ماشین خارج می‌شود. مهم‌ترین نشانه بروز  مشکل ورود بخار آب و رطوبت این است که دست خود را در خروجی اگزوز قرار دهید.

با توجه به مشکلات ذکر شده و اهمیت سیستم خنک کننده در خودرو بهتر است در اولین فرصت به تعمیرگاه مراجعه نمایید و با بررسی مشکل برای تعویض قطعه مورد اقدام نمایید. کلیه قطعات سیستم خنک کننده با قیمت بسیار مناسب در فروشگاه قطعات یدکی خودرو جاینت پارتس عرضه می‌شود.