در این مطلب از سایت جاینت پارتس اطلاعات زیادی درباره علت سیاه شدن روغن موتور به شما عزیزان می‌دهیم. زمانی که روغن موتور خودرو تیره می‌شود به این معنی نیست که باید روغن تعویض شود. عوامل زیادی وجود دارد که باعث تیره شدن روغن می‌شوند. تا آخر این مطلب با ما همراه باشید تا دلیل تیره شدن روغن موتور را بدانید.
آیا روغن رنگ خاصی دارد؟
رنگ روغن الزاما یک رنگ خاص نیست. یک نوع روغن بسیار تیره است. این تیرگی تا حدی می‌تواند باشد که رنگ روغن مشکی یکنواخت باشد ولی برای خودرو مفید باشد. رنگ روغن تمیز و نو معمولا کهربایی است.
سیاه شدن روغن موتور نشانه چیست؟
در بسیاری از مواد این تغییر رنگ نشان دهنده حرارت بالا و آلاینده‌های موجود در روغن است. همچنین این مورد به وجود مواد افزودنی در روغن اشاره دارد که باعث تیرگی روغن در حالت عادی می‌شود.
چرا روغن موتور زود سیاه میشه؟
روغن نقش بسیار مهمی در عملکرد کلی خودرو و قطعات یدکی خودرو دارد. این روغن کمک می‌کند تا موتور خودرو و قطعات موتوری به خوبی کار کنند و به درستی روغنکاری شوند. به این ترتیب قطعات درون موتور خنک می‌شوند. همین امر از آسیب به موتور جلوگیری می‌کند. همچنین از ساییدگی قطعات متحرک موتور با یکدیگر جلوگیری می‌کند. اگر روغن به رنگ سیاه در بیاید تا تغییر رنگ دهد یک هشدار بسیار عالی است. روغن موتوری که جدید باشد به رنگ کهربایی شفاف است. اصلا نگران سیاه شدن روغن موتور نباشید. بسته به نوع روغن برخی از افزودنی‌ها در روغن باعث تیره شدن آن می‌شوند.
روغن دوده ناشی از احتراق موتور را به دلیل خاصیت پاک کنندگی جذب می‌کند و به رنگ سیاه در می‌آید. پس اگر بعد از مدتی رنگ روغن خودری شما تغییر رنگ نداد یا سیاه نشد آنگاه نگران شوید. زیرا دوده بر روی قطعات موتور رسوب می‌کند. سپس باعث روغن سوزی و ساییدگی قطعات و لطمه به موتور می‌شود. روغن از زمانی که مموتور شروع به کار می‌کند در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی قرار دارد. مواد افزودنی در روغن مصرف می‌شوند و به مرور زمان قدرت روانکاری و پاک کنندگی و جذب ناخالصی آن کم می‌شود.
علت سیاه شدن روغن موتور
در زیر به مهم‌ترین دلایل این موضوع به طور کامل اشاره کرده‌ایم:
چرخه‌های حرارتی گرم و سرد شدن روغن
به طور کلی چرخه‌های حرارتی گرم و سرد شدن روغن موتور به طور نرمال یکی از علت‌های تیره شدن روغن موتور است. برای اینکه این موضوع را بهتر متوجه شوید برای شما مثالی می‌زنیم. زمانی که صبح می‌خواهید به محل کار بروید باید کمی صبر کنید تا کارکرد موتور به دمای نرمالی برسد. بعد از چند دقیقه روغن گرم می‌شود. زمانی که خودرو را در مقصد پارک می‌کنید روغن به آرامی خنک می‌شود. مجددا در زمان بازگشت به خانه روغن در معرض گرمای موتور قرار می‌گیرد و گرم می‌شود.
این روند هر روز تکرار می‌شود. هر بار با تکرار این روند پدیده اکسیداسیون رخ می‌دهد. حرارت زیاد موتور واکنش اکسیداسیون را بیشتر می‌کند. در نتیجه رنگ روغن موتور تیره می‌شود. پدیده اکسیداسیون زمانی رخ می‌دهد که مولکولهای اکسیژن با مولکولهای روغن واکنش دهند. همین امر باعث تجزیه شیمیایی بخشی از روغن می‌شود. این اتفاق مثل زمانی است که اکسیژن هوا باعث قهوه‌ای شدن یا زنگ زدگی قطعات آهنی می‌شود.
وجود مواد افزودنی در روغن از لایل سیاه شدن روغن موتور
برخی از مواد افزودنی موجود در روغن در برابر گرما بیشتر سیاه می‌شوند. تغییر رنگ این مواد افزودنی هیچ آسیبی به موتور وارد نمی‌کند.اما در مدت کوتاهی روغن را تیره می‌کند. همچنین مواد موجود در فرمولاسیون روغن موتور خاصیت شویندگی و پخش کنندگی آلودگی‌ها را دارند. همین امر باعث پاک شدن آلودگی‌ها از سطوح داخلی موتور می‌شود. هممچنین آلودگی‌های روغن به سمت فیلتر روغن خودرو هدایت می‌شوند.
این عملکرد مواد افزودنی باعث تمیزی موتور و حمل ذرات آلودگی به سمت فیلتر روغن می‌شود. فیلترهای روغن بخشی از ذرات دوده معلق در روغن را که بهم چسبیده‌اند، ذرات بزرگتری با ابعاد بیشتر از 2 میکرون را تشکیل می‌دهند را جذب و فیلتر می‌کنند. اما ذرات دوده با قطر کمتر از دو میکرون در روغن باقی میمانند و باعث تیرگی روغن موتور می‌شوند.
تماس روغن با رسوبات
روغن در مسیر جریان خود در موتور با هر چیزی که در این مسیر وجود داشته باشد در تماس می‌گیرد. همچنین اگر در این مسیر رسوباتی از قبل بر روی قطعات داخلی موتور بود در تماس با روغن قرار می‌گیرد. از آنجایی که رسوبات کربن به رنگ سیاه هستند مدت زیادی طول نمی‌کشد که رنگ روغن به دلیل ورود ذرات رسوب سیاه رنگ به روغن به رنگ تیره در می‌آید.
تشکیل دوده
اغلب مردم فکر می‌کنند که تشکیل دوده بیشتر در موتورهای دیزلی اتفاق می‌افتد. اما این فکر اشتباه است.چرا که اگر موتورهای بنزینی به صورت درست تنظیم نشوند در زمان احتراق بنزین می‌توانند دوده تولید کنند. موتورهای با سیستم سوخت تزریق مستقیم بنزین دوده جانبی احتراق را ناقص تولید می‌کنند. از آنجایی که ابعاد ذرات دوده کمتر از یک میکرون هستند باعث ساییدگی قطعات موتوور نمی‌شوند. (برای اینکه متجه یک میکرون شوید لازم است بدانید که هر قطر مو انسان تقریبا 70 میکرون است).
آیا زمانی که روغن سیاه می‌شود باید آن را تعویض کرد؟
خیر. سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن یا بی کیفیت بودن روغن نیست. اگر بعد از مدتی رنگ روغن تغییر پیدا نکند نشان دهنده نامرغوب بودن روغن است. به طور کلی سیاه شدن روغن بهترین زمان برای تعویض روغن نیست. با پیشرفت تکنولوژی ساخت موتورها شرایط کارکرد موتور از لحاظ افزایش دور، نسبت تراکم بالا و دمای احتراق بیشتر و فشار زیادتر به یاتاقان‌های ثابت و متحرک بیشتر شده است. اما روغن‌ها با پیشرفت تکنولوژی به گونه‌ای تولید می‌شوند که زمان تعویض آنها بیشتر است. با توجه به استانداردهای زیست محیطی و تبخیر و کاهش سطح روغن محدود شده است.
سرریز روغن برای تامین کسری روغن کم می‌شود. در بازار انواع روغن‌ها با درجه کیفی‌های متفاوتی وجود دارد. حتما برای روغن به دستورالعمل‌های کارخانه سازنده خودرو خود دقت کنید. انتخاب روغن مناسب عمر و راندمان موتور و قطعات موتوری را افزایش می‌دهد. برای انتخاب یک روغن خوب باید پارامترهای مختلفی را در نظر بگیرید. روغنی که دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک کم است بسیار مناسب است. همچنین روغن خوب باید توانایی روانکاوی بخش‌های مختلف و قطعات موتور را داشته باشد.
به طور کلی تیرگی روغن نشان دهنده تعویض روغن نیست. با این وجود برخی از مردم فکر می‌کنند تیرگی روغن نشان دهنده فرسودگی یا اشباع بیش از حد روغن از آلاینده‌ها است. تغییر رنگ به دلیل عواملی مثل سیکل گرمی و سردی روغن و یا ذرات موجود در سیستم روغن است.
