گیربکس اتوماتیک و دستی دو مدل از انواع گیربکس ارائه شده به بازار می‌باشند. قبل از هر موضوعی لازم می‌دانیم تا در ارتباط با گیربکس، نحوه کارکرد و وظایف آن سخن گوییم. Gearbox موظف است تا نیروی تولید شده توسط موتور را چرخ‌ها رساند. با استفاده از این قطعه یدکی خودرو قادر خواهیم بود تا بازه سرعت حرکت خودرو را تنظیم نماییم. چراکه گیربکس با استفاده از چرخ دنده‌ها مقدار قابل تنظیمی از نیروی موتور را با استفاده از چرخ دنده‌های سرتاسر گیربکس با سرعتی قابل کنترل، به چرخ‌های خودرو منتقل می‌نماید.
اگر بخواهیم خیلی ساده‌تر در این‌باره توضیح دهیم، باید بگوییم که گیربکس نیرو را از موتور خودرو دریافت کرده و به اندازه‌ی دلخواه راننده به چرخ‌ها منتقل می‌نماید.
گیربکس دستی
گیربکس دستی که به‌عنوان گیربکس استاندارد معرفی می‌شود. در این نوع پیربکس کلاچ با استفاده از نیروی پا گرفته می‌شود. دسته دنده و تعویض آن نیز به صورت دستی می‌باشد. در گیربکس دستی، در انتهای میل لنگ فلایول چسبیده است.با روشن شدن موتور، فلایول به همراه میل لنگ می‌چرخد. که این چرخش سبب شروع به چرخش دیسک و صفحه کلاچی که روی سطح فلایول متصل است می‌گردد.
چرخ‌دنده‌های موجود بر روی دو میله ورودی و خروجی، موظف به انتقال گشتاور خروجی موتور به چرخ‌ها می‌باشند. شفت‌های ورودی و خروجی گیربکس دارای تعدادی دنده ثبت و متحرک هستند. چرخش دنده‌های ثابت نیز از شفت‌ها دریافت می‌شود. وضعیت دنده را راننده مشخص می‌نماید. با فشار دادن پا روی کلاچ خودرو، با برداشته شدن فشار صفحه کلاچ از روی دیسک‌ها، می‌توان تعویض دنده را انجام داد.
گیربکس اتوماتیک
طراحی گیبرکس اتوماتیک با هدف رفاه رانندگان انجام شد. این گیبرکس همچنین به راحت‌تر کار کردن خودرو نیز کمک می‌نماید. در این نوع از گیربکس دیگر نیازی به تغییر دنده به صورت دستی نخواهید داشت. بلکه تنها با فشار دادن گاز یک اهرم قادر به تغییر دادن دنده خودرو به صورت اتوماتیک است. قسمت‌های مختلف گیربکس اتوماتیک در کنار یدکدیگر کمک می‌نمایند تا سرعت و قدرت موتور به‌طور مناسبی حفظ گردد.
قطعات تشکیل دهنده گیربکس اتوماتیک عبارتند از؛
- پروانه در مایع انتقال به صورت یک پروانه قرار دارد.
- توربین بین شفت ورودی انتقال و پروانه در قسمت انتهایی میل لنگ متصل شده است.
- استاتور در فضایی بین پروانه و توربین قرار دارد.
با روشن شدن موتور خودرو، پروانه به واسطه چرخش میل لنگ شروع به چرخیدن می‌نماید و روغن را نیز حرکت می‌دهد. اتستاتور با هدایت حرکت روغن سیال، انرژی مورد نیاز برای چرخش توربین را تامین می‌نماید.
شفت این انرژی سیال را به چرخ‌دنده‌ها و دیفرانسیل هدایت می‌نماید. دیفرانسیل نیز موظف به هدایت انرژی سیال مدیریت شده به سمت چرخ‌ها است.
گیربکس اتوماتیک و دستی چه تفاوت‌هایی دارند؟
وظیفه هر دو گیربکس با توجه به تفاوت در عملکرد آنها یکسان است. اما در سیستم‌های انها تفاوت بسیاری وجود دارد از جمله؛
تفاوت در رانندگی و میزان رفاه راننده
میزان هیجان در رانندگی با گیربکس دستی نسبت به نمونه اتوماتیک بیشتر می‌باشد. در خودروهای گیربکس دستی راننده باید تمرکز بیشتری در حین رانندگی داشته باشد تا بتواند دنده خودرو را به درستی تنظیم نماید.
با توجه به اینکه در خودروهایی با گیربکس دستی، همیشه برای تعویض دنده نیاز به فشردن کلاچ خودرو دارید، قطعا رانندگی سخت‌تر خواهد بود. در نتیجه خودروهای اتوماتیک برای افرادی که سبک زندگی‌شان به نحوی است که باید مدت زمان زیادی را رانندگی کنند قطعا انتخاب ایده‌آل تری خواهد بود.
با گیربکس اتوماتیک ایمنی بیشتر و رانندگی بسیار راحت تری را تجربه خواهید کرد.
تاثیر گذاری نوع گیربکس در میزان سوخت خودرو
گیربکس‌های اتوماتیک جدید به توجه به اینکه ضریب دنده در گیبرکس بهینه شده است، قادر هستند تا بهترین ضریب دنده را نبت به دور موتور تنظیم نمایند. این قابلیت کمک می‌کند تا در ترافیک‌های سنگین دور موتور بالا نرفته و در نتیجه مصرف سوخت خودرو کاهش می‌یابد. از طرفی با تکیه بر همین قابلیت، در سرعت‌های بالا نیز مصرف سوخت خودرو بسیار کمتر از نمونه‌های دستی خواهد بود.
تاثیر نوع گیربکس در مهارت رانندگی
مهارت رانندگی در مسابقات اتومبیل رانی بسیار اهمیت دارد. در چنین مواقعی اصولا اغلب افراد گیربکس‌های دستی را انتخاب می‌نمایند. چراکه این گیبرکس‌ها کمک می‌کند تا ب راحتی هماهنگی لازم میان ترمز، کلاچ و گاز خودرو را حفظ نمایند. اما برخی دیگر از افراد نیز هستند که نمونه‌های اتوماتیکی را انتخاب می‌نمایند تا فقط به فشردن پدال گاز نیاز داشته باشند.
اختلاف هزینه
قیمت خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک بسیار بالاتر از نمونه‌های دستی است. از طرفی در زمان‌هایی که این خودرو نیاز به تعمیر داشته باشند، هزینه‌های تعمیر بیشتری نسبت به نمونه‌های دستی دارند.
اما باید به این نکته نیز توجه نمود که احتمال خراب شدن در گیربکس‌های دستی بسیار بیشتر از نمونه‌های اتوماتیکی است.
وجود تفاوت در سرعت رانندگی
یکی از نقاط ضعف گیربکس‌های اتوماتیک عدم شتاب‌گیری خودرو بود که در نمونه‌های جدید این مورد برطرف شده است. در برخی از خودروها شاهدیم که نمونه‌های اتوماتیک سرعت بیشتری نسبت به گیربکس دستی دارند.
تفاوت در میزان افزایش قدرت موتور خودرو
در گیربکس اتوماتیک، به‌طور پیش فرض همیشه سرعت و شتاب مناسب به‌طور اتوماتیک برای موتور در نظر گرفته می‌شود. در سربالایی‌ها و یا سبقت گرفتن قطعا می‌توان گیربکس دستی را انتخابی بهتر دانست.
این روزها شاهد نمونه‌های نیمه اتوماتیک نیز هستیم. گیربکس نیمه اتوماتیک کمک می‌نماید تا شما به راحتی رانندگی با هر دو مدل دستی و اتوماتیک را تجربه نمایید.
لطفا شما هم تجربه خود را از انواع گیربکس خودرو بگویید.
